Ik omschrijf meditatie als een oefening waarbij je je bewust wordt van het moment en alles wat zich daarin aandient. In meditatie ga je anders om met de dingen. In plaats van denken en doen stel je je open voor de ruimte van het bewustzijn. In dit bewustzijn kun je alle ervaringen die in het moment voorbij komen (gevoelens, lichamelijke sensaties en gedachten) aandachtig waarnemen. Hier vriendelijk en aandachtig 'bij blijven' is waar het in de meditatie om gaat. Je lichaam en geest zijn volledig aanwezig en worden tijdens de meditatie waargenomen.
Met lichaam en geest
Mediteren heeft gevolgen voor wat er in je mind gebeurt. Maar het is niet iets wat je alleen met je hoofd doet. Je lichaam is als geheel een bron van informatie. Tijdens de meditatie ga je dit ongetwijfeld merken. En door te mediteren kun je ook relaties opmerken tussen gedachten, gevoelens en lichamelijke sensaties. Bij elk soort meditatie is aandacht voor de fysieke en geestelijke houding daarom van belang.
Opmerkzaamheid
Wanneer je dit regelmatig oefent, zul je steeds opmerkzamer worden en zul je steeds vertrouwder raken met reacties en patronen die jou onbewust beïnvloeden, aansturen of misschien zelfs beheersen. Als de opmerkzaamheid toeneemt krijg je steeds meer inzicht in wat heilzaam en niet heilzaam is en kun je zowel geestelijk als lichamelijk gezondere keuzes leren maken. Wie regelmatig mediteert, maakt de weg vrij naar de natuurlijke vrede en vriendelijkheid, die verscholen liggen achter het gekwetter en gedoe van alledag. Nieuwe kwaliteiten die diepe veranderingen en persoonlijke groei mogelijk maken zullen zich onderweg aandienen. Hiervan profiteer je niet alleen zelf. De positieve veranderingen die je doormaakt, zullen ook je omgeving steeds meer gaan beïnvloeden. Dit inspireert mij persoonlijk heel sterk. Het idee dat je bij jezelf begint om de wereld een beetje mooier te maken.
Soorten meditatie
Meditatie is niet gebonden aan een bepaalde lichaamshouding. Je kunt op elk moment en in elke houding mediteren. Mijn ervaring is wel dat een unieke houding, plek en tijd voor meditatie bijdragen aan het maken van een gewoonte van je meditatie. Zoals je aan het aanrecht niet snel gaat schrijven, maar wel koken. Zo zal je op een meditatiekussen niet snel tv gaan kijken maar wel mediteren.
Aan de andere kant kan het op een specifieke manier, plek en tijd mediteren soms een belemmering zijn. 'Ik heb hier geen kussen, dus ik kan niet mediteren', 'Het is niet rustig, dus ik kan niet mediteren', 'Ik heb geen energie of tijd, dus ik kan niet mediteren'. Tot op een bepaalde hoogte kan dit waar zijn. Bijvoorbeeld in tijden van ziekte, in hevig emotionele situaties of wanneer er veel onverwachte omstandigheden om je heen zijn. Maar in de meeste gevallen blijken de belemmeringen een subtiele vorm van afkeer te zijn. In die situaties kun je jezelf in alle oprechtheid de vraag stellen: 'Hoe zou het toch kunnen?'. En dan is het fijn als je naast je vaste manier van mediteren ook andere vormen weet om je routine die dag trouw te blijven.
Soms heb je meer baat bij flink bewegen, jezelf uiten, wat afleidend vermaak of een zuiverende ademhalingsoefening. Alleen... om te herkennen wat je echt nodig hebt, is helder begrip van de signalen die je lichaam geeft van belang. En dat ontwikkel je door...te mediteren.
Al met al is het hebben van een vaste routine voor meditatie in mijn ogen de basis. En ik heb gemerkt dat ik al doende de inzichten en technieken ontwikkelde om een persoonlijke routine op te bouwen die naadloos aansluit bij mijn thema's, behoeften en belemmeringen van dat moment. Dit is iets waar ik anderen heel graag wegwijs in wil maken.
Voorbeelden van meditaties
Zitmeditaties
Aandachtsmeditatie
Vipassana meditatie Rain meditatie Metta en Karuna meditatie
Enz.
Actieve meditaties
Loopmeditatie
Osho meditaties
Hara meditatie
Mindful pauze/wandelen etc.
Shaken
Enz.
Liggende meditaties Bodyscan
Focussen
Omgevingsscan
Enz.
Oefeningen ter ondersteuning van je proces*
Beweging (yoga, thai chi, qi gong, dans, mindful movements, sport etc) Visualisaties
Ademwerk
Klankschaal massage
Zang
enz.
* omgekeerd is meditatie ondersteunend is aan deze oefeningen.